Odporność psychiczna lidera

Rezylientne przywództwo – czy leci z nami pilot?

Jak budować odporność psychiczną na presję, stres i zmiany.

„Ta praca zawsze była wymagająca, ale teraz zmiana goni zmianę. Przeszliśmy na pracę zdalną i jak tylko zdołaliśmy uzyskać jako taką efektywność, wracamy w części do pracy w biurach. Zarządzanie zespołem stało się trudniejsze. Nie wszyscy pracownicy wytrzymują presję. Produkcja pracuje na trzy zmiany, co jest dużo większym wyzwaniem koordynacyjnym. Do tego szef zaczął wywierać jeszcze więcej presji. „Czalendżuje” każdego dnia. Chyba więcej tego nie wytrzymam…”

Czy te myśli są znajome? Może to Twoje myśli, a może jako HR Partner słyszysz takie słowa od menedżerów? Ja takie historie słyszę od klientów prawie codziennie.

Kompetencje współczesnego lidera – rezylientne przywództwo


Od liderów wymaga się teraz szybkiego wdrażania zmian, podejmowania decyzji, komunikowania ich pracownikom oraz udzielania im wsparcia. Tylko czy potrafią to zrobić? Czy potrafią rozpoznać emocje w swoim zespole i zadbać o zdrowie psychiczne pracowników, szczególnie w realiach pracy zdalnej? Czy wiedzą, jak zadbać o swoją energię? Wsparcia zespołowi może udzielić tylko ktoś, kto czuje się wewnętrznie mocny i spójny, kto umie panować nad swoimi emocjami i zachować spokój.  

Think Tank HRI w Trendbook 2018 kompetencje współczesnego lidera definiuje następująco:

  • zarządzanie uwagą, szczególnie w warunkach presji; określanie kluczowych priorytetów biznesowych, które są w zgodzie z etyką
  • zarządzanie własnymi emocjami, aby potem móc wpływać na emocje innych
  • zarządzanie własnym ego, budowanie empatii i tworzenie sieci wsparcia
  • motywacja wewnętrzna; dbałość o własny dobrostan, co przekłada się na energię, zaangażowanie i zdrowie

Kompetencje te są częścią tego, co badacze nazywają siłą i odpornością psychiczną, a niektórzy rezyliencją.

Czym jest rezyliencja i rezylientne przywództwo?

Rezyliencja to zdolność szybkiego powrotu do równowagi po wystąpieniu zmiany, komplikacji, trudności. Badacze tłumaczą to słowo jako „prężność”, czyli bycie taką „wańką-wstańką”, która szybko „odbija się od dna” i powraca do pionu.  

Na rezylientne przywództwo składa się więc umiejętność radzenia sobie z nieoczekiwanymi i niepożądanymi zmianami oraz szybkie adaptowanie się do tych zmian. To zdolność do pokonywania trudności bez uciekania się do dysfunkcyjnych zachowań i bez obciążania innych ludzi. Odporność psychiczną u lidera poznamy po tym, że jest świadomy własnych emocji i potrafi nie przenosić ich na swój zespól. Przewiduje swoje reakcje, zanim dotkną one pracowników. To wreszcie umiejętność utrzymania wysokiego poziomu energii w warunkach presji i zmęczenia.

Filary odporności psychicznej lidera w modelu 4C (MTQ48)

1. Wyzwanie (Challenge) – postrzeganie wyzwania i zmiany jako szansy

2. Pewność siebie (Confidence) – wysoki poziom wiary w siebie i wysoka samoocena

3. Zaangażowanie (Commitment) – wytrwałość w realizowaniu zadań i umiejętność finalizacji działań

4. Poczucie wpływu /Kontrola (Control) – przekonanie, że mam wpływ i umiejętność zarządzania swoimi emocjami

Cechy lidera odpornego psychicznie:

  • Szuka rozwiązań pomimo ekspozycji na stres i presję. W stresie zwykle zaczynamy działać schematycznie, jesteśmy mniej kreatywni, ale nie dotyczy to osób odpornych psychicznie.
  • Odporność psychiczna przekłada się na tak zwane wzorce pozytywnych zachowań. W sytuacjach kryzysowych lider pokazuje swoim przykładem, że można zachować pozytywne nastawienie i „dać radę”
  • Uczy się na błędach. Potrafi postrzegać niepowodzenia w odpowiednich proporcjach, uczy nauki na błędach, zamiast poszukiwać winnych. Akceptuje niepowodzenia jako trampolinę do rozwiązania.
  • Zachowuje spokój, dzięki czemu wprowadza poczucie bezpieczeństwa w zespole.
  • Jest świadomy własnych emocji, motywacji i potrzeb, swoich mocnych stron i ograniczeń.
  • Stawia ambitne i realne cele i pomaga zespołowi w ich realizacji (pomaga w byciu skutecznym). Badania wskazują, że odporność psychiczna wpływa na ok. 25% różnicy w efektywności pomiędzy ludźmi!

Wnioski:

Odporność psychiczna lidera to cecha kluczowa w zarządzaniu ludźmi. Aby dawać im oparcie, angażować w warunkach zmiany i niepewności, lider potrzebuje zadbać o oparcie w sobie, a następnie zacząć budować odporny, rezylientny zespół.

Przeczytaj też:

Jak zadbać o zdrowie psychiczne pracowników?

Szkolenie Rezylientne przywództwo

Szkolenia online na czas pandemii

raporty z badania odporności psychicznej
Sprawdź swoją odporność psychiczną z MTQ48